Wat kunt u doen?

Door de uitstoot in het verleden, hebben we nu nog steeds te maken met vervuiling met PFAS in de grond en in het water. Dat is erg frustrerend, want het beperkt inwoners in hun doen en laten.

PFAS zitten in kleine hoeveelheden in veel producten die we allemaal dagelijks nodig hebben, zoals voedsel, drinkwater en kleding. Het kan ook in veel andere producten zitten. Het is daarom bijna niet mogelijk om helemaal te voorkomen dat u in aanraking komt met PFAS.

Juridische hulp

1.    Ik heb schade geleden en ik denk dat het handelen van een bedrijf of een persoon deze schade heeft veroorzaakt. Ik wil de schade verhalen. Wat moet ik doen?

Als je schade wil verhalen moet je het bedrijf of de persoon waar het om gaat eerst aansprakelijk stellen voor de schade. Dat doe je schriftelijk, door het aangetekend verzenden van een aansprakelijkstelling/sommatiebrief aan het bedrijf of de persoon. Belangrijk is om alle gegevens van het bedrijf of die persoon goed te achterhalen. Voor een bedrijf is de website van Kamer van Koophandel daarvoor goed bruikbaar.

Het is belangrijk dat dit aansprakelijk stellen zo snel mogelijk gebeurt. Als je te lang wacht met de persoon of het bedrijf op de hoogte stellen van jouw vordering, dan kan jouw vordering verjaren. Dat betekent dat er dan teveel tijd is verstreken tussen het moment dat je wist dat je schade leed en je aansprakelijkstelling/sommatiebrief. In dat geval kan jouw vordering niet meer worden afgedwongen. Wacht dus niet te lang met het versturen van een sommatiebrief. De verjaringstermijn is vijf jaar na het eerste vermoeden van schade. Zoek als dat nodig is juridische hulp. Vermeld in de sommatiebrief een redelijke termijn waarbinnen de persoon of het bedrijf op de aansprakelijkstelling moet reageren. Als de hoogte van jouw schade al bekend is vermeld dan alle schadeposten. Het doel van de sommatiebrief is de persoon of het bedrijf op de hoogte te brengen van jouw vordering en de mogelijkheid te bieden om aansprakelijkheid te erkennen. Als de persoon of het bedrijf geen aansprakelijkheid erkent kan je overwegen naar de rechter te stappen. Dit brengt wel kosten met zich mee, zoals advocaatkosten en kosten voor de juridische procedure. Als de persoon of het bedrijf aansprakelijkheid erkent of de rechter stelt vast dat die persoon of dat bedrijf aansprakelijk is, dan pas kan je de schade die je daadwerkelijk geleden hebt op die partij verhalen.

2.    Ik heb een ziekte opgelopen, ik wil het bedrijf of de persoon die verantwoordelijk is voor de stof die schadelijk is en die mogelijk tot mijn ziekte heeft geleid aansprakelijk stellen. Wat moet ik doen?

Hetzelfde als hierboven bij vraag 1 aangegeven. Je verzamelt gegevens over je persoonlijke gezondheid en stuurt een sommatiebrief naar die persoon of dat bedrijf. In deze brief zet je uiteen waarom jouw gezondheidsklachten zijn veroorzaakt door het bedrijf of persoon. Het is verstandig juridische hulp te zoeken. Gezondheidsschade is vaak veel lastiger te verhalen dan andere vormen van schade. Dat komt omdat het niet eenvoudig is vast te stellen dat jouw gezondheidsschade het directe gevolg is van het handelen of nalaten van de persoon die of het bedrijf dat je aansprakelijk stelt.

3.    Ik wil aangifte doen van een strafbaar feit door een bedrijf of persoon.

Ben je het slachtoffer geworden van een misdrijf, zoals bijvoorbeeld oplichting of fraude, dan kun je daarvan aangifte doen bij de politie. Dat kan via de website van de politie, www.politie.nl/aangifte-of-melding-doen. Hier kun je ook aangifte doen als een bedrijf of persoon een strafbaar feit heeft gepleegd zonder dat je zelf schade hebt.

Tegen het bedrijf en de leidinggevenden van Chemours heeft advocaat Benedicte Ficq aangifte gedaan namens veel omwonenden. Dat loopt buiten de gemeente om en wij kunnen als gemeente geen advies geven of het voor jou een juiste keuze is om je daarbij aan te sluiten. Dat is een persoonlijke afweging die je zelf moet maken. Voor hulp bij deze keuze kun je terecht bij bijvoorbeeld het Juridisch Loket of jouw rechtsbijstandsverzekering.

4.    Is bemiddeling mogelijk?

Nadat je de sommatiebrief hebt verzonden kun je proberen in gesprek te gaan met de persoon die of het bedrijf dat je aansprakelijk hebt gesteld. Dit kun je zelf doen of je kunt een advocaat inschakelen. Dat is een persoonlijke keuze. Advocaten hebben ervaring met het voeren van onderhandelingen en zijn daarvoor opgeleid. Zij kunnen jouw belangen goed behartigen.

5.    Hoe kan ik de kans dat een rechter mij gelijk geeft inschatten?

Dat kan niet zomaar ingeschat worden. Daarvoor is bestudering van alle feiten en omstandigheden en ook de wet en rechtspraak nodig. Advocaten zullen op basis daarvan wellicht in kunnen schatten of een eventuele rechtszaak kansrijk is. Maar zekerheid geven over wat de rechter gaat zeggen, dat kan nooit

6.    Bij welke instanties kan ik terecht met vragen of het indienen van een claim?

Op de website van het Juridisch Loket kun je veel informatie en voorbeeldbrieven vinden. Als je een laag inkomen hebt, kun je daar ook gratis juridische hulp krijgen.
Mensen die een hoger inkomen hebben, kunnen via hun rechtsbijstandsverzekering, als ze die hebben, juridische hulp inschakelen. Heb je een hoger inkomen maar geen rechtsbijstandverzekering, dan kun je het beste een advocaat inschakelen. Deze kan je vinden via de website www.zoekeenadvocaat.nl.
Het juridisch loket is bereikbaar via contact op de website www.juridischloket.nl. Je kunt dit loket ook zonder afspraak bezoeken. Het adres is Burgemeester de Raadtsingel 73a, 3311 JG in Dordrecht.

Drinkwater

Het drinkwater in Sliedrecht was en is betrouwbaar. Maar er worden in het drinkwater hele kleine hoeveelheden PFOA en GenX aangetroffen. Alle waarden liggen onder de geldende normen voor drinkwater en de nieuwe Europese drinkwaternorm die in januari 2026 ingaat. Meer informatie kunt u vinden op de site van Oasen. De kwaliteit van het drinkwater wordt continu gemeten en beoordeeld, zo worden risico's zo vroeg mogelijk gesignaleerd.

Zwemwater

In de berichten van Zembla is gesproken over zwemwater. Daar is op dit moment met betrekking tot PFAS geen richtlijn voor. De provincie Zuid Holland is in gesprek over heldere richtlijnen voor zwemwater en het RIVM voert op dit moment een onderzoek uit om zo snel mogelijk beter inzicht te krijgen in  de invloed van PFAS op de kwaliteit van het zwemwater. 

Speeltuinen

Net als voor zwemwater zijn er voor speeltuinen ook geen specifieke normen vastgesteld. Wij raden inwoners hier het advies van de GGD aan: was na het spelen in de speeltuin de handen (van uw kind) goed.

Moestuinen

De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden hebben een onderzoek laten uitvoeren in verschillende moestuinen rondom Chemours. 28 soorten groenten en fruit uit moestuinen zijn met de nieuwste technieken onderzocht op PFOA, GenX en andere PFAS-stoffen. Dit onderzoek is in september 2022 afgerond. Het RIVM heeft adviezen gegeven over het eten van groenten en fruit uit de (moes)tuin.
Uit dezelfde moestuinen zijn monsters genomen van grond, grondwater, water uit de sloot en regentonnen. Adviesbureau Arcadis heeft onderzoek gedaan naar PFAS. De resultaten daarvan zijn in januari 2023 bekend geworden. We kunnen dus naast advies over het consumeren van groenten en fruit uit eigen (moes)tuin dus ook adviseren over hoe u uw gewassen het beste water kunt geven.

Eten uit de (moes)tuin

In Sliedrecht gelden er twee verschillende adviezen. Bij de moestuinen in het Zuidwesten van Sliedrecht die hebben meegedaan aan het onderzoek is veel PFAS aangetroffen. Het RIVM adviseert dan ook om in het rode gebied (zie kaartje) geen groenten en fruit uit de tuin te eten. Het gaat dan om de volle grond. Wilt u toch groenten en fruit in uw tuin verbouwen? Gebruik dan bakken met tuinaarde uit de winkel. Daarnaast wordt geadviseerd om geen slootwater te gebruiken voor het bewateren van gewassen.
In het oranje gebied (zie kaartje) zijn de gehalten PFAS in groenten en fruit lager dan in het rode gebied. Inwoners kunnen hier dan ook uit hun tuin blijven eten. Wel wordt geadviseerd om gewassen uit de tuin af te wisselen met groenten en fruit uit de winkel. In het oranje gebied kan zowel slootwater als regen- en kraanwater gebruikt worden voor het bewateren van gewassen.

Meer informatie over het moestuinonderzoek

De Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid legt op haar website graag meer uit over de adviezen en het onderzoek. Op de pagina OZHZ.nl/pfasinmijntuin vindt u alle informatie over het onderzoek en de resultaten terug.